ΑΡΘΡΑ

Η Συστημική Αναπαράσταση (systemic constellations) είναι μια μέθοδος συμβουλευτικής ή/και θεραπευτικής παρέμβασης που εφαρμόζεται σε ανθρώπινα συστήματα (άτομα,οικογένειες,ομάδες,εταιρίες κλπ), από ειδικά εκπαιδευμένους συμβούλους - ψυχοθεραπευτές.

 Μια Συστημική Αναπαράσταση μπορεί να διευρύνει την επίγνωση και αυτογνωσία των ατόμων, να διευκολύνει ανακατατάξεις και αλλαγές σε οικογενειακές, κοινωνικές και επαγγελματικές σχέσεις και γενικά δημιουργεί ευκαιρίες για ανακούφιση και αλλαγή στα ανθρώπινα συστήματα.

 Είναι ένα τρόπος εργασίας που προέκυψε από την  οικογενειακή θεραπεία, την ομαδική θεραπεία, τη θεωρία συστημάτων και την φαινομενολογία. Ο Bert Hellinger (1925-2019), φέρνοντας μαζί όλα αυτά, ανέπτυξε αρχικά την βασική και πιο γνωστή, εφαρμογή αυτής της μεθόδου, τις λεγόμενες Οικογενειακές Αναπαραστάσεις (Family Constellations) και είναι ο ιδρυτής αυτού του τρόπου εργασίας.
Οι Συστηματικές Αναπαραστάσεις (ΣΑ) περιλαμβάνουν :
τις Οικογενειακές Αναπαραστάσεις (family constellations)
τις Οργανωσιακές Αναπαραστάσεις (organizational constellations)
και τις  Structural Systemic Constellations- SySt, (αναπαραστάσεις  βασισμένες  σε συγκεκριμένα δομημένα  μοντέλα συστημικών σχέσεων ανάλογα με το θέμα που θέλει κάποιος να διαχειριστεί, π.χ. λήψη μιας απόφασης).

   Οι Σ.Α. μας επιτρέπουν να εξετάσουμε όλα τα είδη των συνδέσεων, που υπάρχουν όχι μόνο σε μια οικογένεια αλλά και σε μια ομάδα, ένα οργανισμό, ένα στόχο, σε οράματα, εσώτερα μέρη, όργανα του σώματος, συμπτώματα, ομοιοπαθητικές θεραπείες (φάρμακα), και τα λοιπά.  Με την μέθοδο των Συστημικών Αναπαράστασεων  προσομοιώνουμε συστήματα προκειμένου να εισάγουμε διεργασίες αλλαγής και να δοκιμάσουμε νέες εναλλακτικές και δυνατότητες.
  Οι οικογένειες και τα άτομα μπορούν να αντιμετωπίσουν θέματα εθισμών, γάμου και σχέσεων, σωματικής και ψυχικής ασθένειας, υιοθεσίας, πένθους, επαγγελματικά και οικονομικά ζητήματα.
  Οι οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιούν τη διαδικασία των Σ.Α για να επικεντρωθούν στην αναδιάρθρωση, την επικοινωνία, την κινητοποίηση της ομάδας, σε θέματα παρενόχλησης, ηθικά ζητήματα, λήψη αποφάσεων, θέματα στρατηγικής και προσδιορισμού σκοπού/ αποστολής.
  Οι αναπαραστάσεις μπορεί επίσης να αναδείξουν νέα προοπτική σε θέματα που σχετίζονται με την κληρονομικότητα, οικογενειακές επιχειρήσεις, πολέμους, εγκλήματα ακόμα και την φυλετική καταγωγή.
  Οι Συστημικές Αναπαραστάσεις μας δίνουν τη δυνατότητα, με την χρήση ατόμων ως \"εκπροσώπων\", να προβάλλουμε προς τα έξω, ως ορατές εικόνες, εσωτερικά είδωλα/πρότυπα του κόσμου που έχουμε σχηματίσει. Αυτές οι εξωτερικευμένες εικόνες \"φωτίζονται\'\', εμπλουτίζονται με \"νέα \" δεδομένα και τελικά μπορούν να αλλάξουν. Οι αλλαγές στη συνέχεια επηρεάζουν  όχι μόνο  του ατόμου που φέρνει το θέμα προς επεξεργασία αλλά και  το σύστημα που αναπλάσσαμε. Μέσω των αποκαλούμενων εκπροσώπων, απεικονίζουμε στο χώρο θέματα και βιώνουμε  την «πραγματική κατάσταση» ενός συστήματος - από την οπτική γωνία του ατόμου που φέρει το θέμα. Στη συνέχεια, μπορούμε να εξερευνήσουμε, μέσω βοηθητικών παρεμβάσεων, νέες οπτικές των πραγμάτων και εναλλακτικές δυνατότητες. Επίσης, αυτή η εξωτερικευμένη εικόνα, μας δείχνει, αν λείπει κάτι από το απεικονιζόμενο σύστημα και εφιστά την προσοχή μας σε ενδεχόμενους «κρυφούς στόχους/επιδιώξεις» και «αποκλεισμένα θέματα», που αν ληφθούν υπόψη ,μπορεί να έχουν θετική σημασία για την λύση του προβλήματος.

   Αυτή η δυνατότητα προσομοίωσης συστημάτων προκύπτει από την ικανότητά που έχουν όλα τα κοινωνικά ζώα, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπου, να συνδέονται με πεδία πληροφοριών που είναι κοινά σε όλα τα μέλη του είδους τους. Οι Συστημικές και Οικογενειακές αναπαραστάσεις είναι θεραπευτική εφαρμογή των μορφικών πεδίων* στα ανθρώπινα συστήματα. Αυτό σημαίνει ότι, αν και δεν γνωρίζουμε ένα σύστημα, για παράδειγμα ένα άτομο, μια οικογένεια, μια εταιρεία κ.τ.λ., εν τούτοις είμαστε σε θέση αυθόρμητα,αν γίνουμε το σύμβολο (εκπρόσωπος) για κάποιο στοιχείο του συστήματος ,να αισθανόμαστε και να αναφέρουμε διαφορές στη σωματική μας αντίληψη, οι οποίες αφορούν αυτό που συμβολίζουμε/εκπροσωπούμε.
    *Οι Συστημικές αναπαραστάσεις αποκαλύπτουν και σε κάποιο βαθμό κάνουν ποιο σαφείς, τις δυνάμεις λειτουργίας των ζωντανών συστημάτων, που κατά τα άλλα εξακολουθούν να είναι πολύ δύσκολο και προκλητικό το να τις κατανοήσουμε και να τις χρησιμοποιήσουμε.
   Υπάρχουν ενδείξεις αυτών των ίδιων δυνάμεων στη φύση, όταν βλέπουμε καθημερινά μυστήρια όπως το συγχρονισμένο πέταγμα των σμηνών των πουλιών. (Sheldrake R. 2003). Εάν ο συντονισμός αυτός βασιζόταν στην αντίληψη των πουλιών ,του ενός για τον άλλο, μέσα από τις κανονικές τους αισθήσεις όπως τις κατανοούμε εμείς, τότε η αλλαγή της κατεύθυνσης τους θα έπρεπε να είναι κλιμακούμενη/τμηματική και να μοιάζει σαν πτώση ντόμινο. Αντ\' αυτού κινούνται ως μία οντότητα χωρίς καθυστέρηση.
   Αν και οι Σ. Α. βασίζονται σε τρόπους επικοινωνίας που ακόμη δεν κατανοούμε πλήρως, αυτό το ιδιαίτερο φαινόμενο είναι που επιτρέπει να αποκαλυφθεί π.χ. η δυναμική μιας οικογένειας ή ενός άλλου συστήματος, με τη χρήση εκπροσώπων.